مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که مالیات بر ارزش افزوده چیست؟ معنی مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

اگر بخواهیم به صورت کلی مالیات بر ارزش افزوده را تعریف کنیم می‌توانیم بگوییم: مالیات ارزش افزوده، در طول مراحل مختلف تولید، در ازای ارزش افزوده ایجاد می‌شود و مصرف کننده پرداخت کننده نهایی آن است. 

ما در این مقاله به صورت کامل به این موضوع پرداخته‌ایم و بدون کم و کسر تمام جزئیات ارزش افزوده را با زبانی ساده توضیح داده‌ایم.

در انتها این مقاله شما با معنی و مفهوم مالیات بر ارزش افزوده، نحوه محاسبه و پرداخت آن آشنایی کامل پیدا خواهید کرد.

بنابراین اگر تمایل دارید به راحتی مالیت ارزش افزوده را پرداخت کنید با ما همراه باشید.

مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

قبل از هر آموزش دیگری باید بدانید مالیات بر ارزش افزوده چیست و با مفهوم ارزش افزوده آشنا شوید تا بعد به راحتی موارد دیگر را متوجه شوید.

اگر بخواهیم با زبان ساده مفهوم ارزش افزوده را بیان کنیم باید با یک مثال شروع کنیم.

مالیات بر ارزش افزوده به زبان ساده را بایک مثال آموزش می‌دهیم:

این تصور را داشته باشید که اگر برای تهیه یک کیلو چیپس، به یک کیلو سیبزمینی به ارزش 1000 تومان، روغن 500، نمک 100، نیاز باشد با یک جمع ساده متوجه می‌شویم که 1600 تومان برای یک چیپس مواد اولیه استفاده شده است، حالا اگر محصول نهایی شده را به قیمت 5000 تومان بفروشیم، ارزش افزوده این یک کیلو چیپس 3400 تومان می‌شود.

5000-1600=3400

به طور کی و دقیق به افزایش ارزش پولی کالا در طی مراحل تولید ارزش افزوده گفته می‌شود.

دقت کنید هنگام تولید کالا با عبور از هر مرحله، ارزشی به کالا اضافه می‌شود که به آن ارزش افزوده می‌گوییم.

با توجه به مثال بالا ارزش افزوده، برابر با اختلاف بین ارزش محصول تولید شده با مجموع ارزش مواد اولیه یک محصول می‌باشد، که گزارش ارزش افزوده را تشکیل می‌دهد.

در مصوب ماده 3 قانون مالیات ارزش افزوده سازمان مالیاتی کل کشور، قانون از مالیات بر ارزش افزوده این گونه تعریف می‌کند که:

مالیات بر ارزش افزوده Value added Tax که به اختصار (VAT) گفته می‌شود، مالیات غیر مستقیمی است که بر تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین وضع می‌گردد.

مالیات ارزش افزوده نوعی مالیات عام است یعنی بر عموم کالاها و خدمات تعلق می‌گیرد به جز مواردی که معاف هستند.

با بیانی دیگر مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است که از تولید اولیه یک کالا تا فروش آن به مشتری نهائی، قدم به قدم حساب و دریافت می‌شود.

مالیات ارزش افزوده را مصرف کنندگان در زمان خرید پرداخت می‌کنند.

این مالیات به وسیله‌ی فروشندگان جمع آوری شده و در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد.

در نتیجه تولیدکنندگان هر کالا، از خریداران، پرداختی و مالیاتی که بابت خرید مواد اولیه و دیگر کالاهای مورد نیازشان انجام داده‌اند دریافت کرده و تفاوتش را به دولت پرداخت می‌کنند. 

تا این جا کار با مفهوم ارزش افزوده و مالیات بر ارزش افزوده آشنا شدید اگر دنبال یک برنامه حسابداری خوب می‌گردید مقاله بهترین برنامه حسابداری شخصی اندرویدی و آیفونی مطالعه کنید.

چه کسانی باید مالیات بر ارزش افزوده بدهند؟

تمامی مشاغلی که با خرید و فروش و ارائه خدمات مرتبط هستند، باید مالیات بر ارزش افزوده بدهند.

به جز مشاغل و اصنافی که از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف شده‌اند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

کسانی که کالا و خدمات زیر را عرضه می‌کنند جز مشاغلی هستند که از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.

• محصولات کشاورزی فراوری نشده
• دام و طیور زنده و ابزیان و زنبور عسل و نوغان
• انواع کود و سم
• نشاء، نهال، بذر
• گندم، خرما، ارد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات، سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی، شیر خشک مورد نیاز کودکان
• کتاب، مطبوعات انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات
• کالاهای اهدایی به صورت بلا عوض به وزارتخانه‌ها و موسسه‌های دولتی و نهاد‌های عمومی غیر دولتی با تایید هیئت وزیران و حوزه‌های علمیه با تایید حوزه گیرنده هدایا
• دام حیوانات، دام زنده
• کالاهایی که برای استفاده شخصی، تا میزان تعیین شده همراه مسافر است.
• اموال غیر منقول
• انواع دارو
• خدمات مشمول مالیات بر درامد حقوق، موضوع قانون مالیات‌های مستقیم
• فلزات گران‌بها، شمش طلا
• خدمات بانکی و اعتباری بانک‌ها و موسسه‌های تعونی و اعتباری، صندوق های قرض الحسنه مجاز و خدمات معامله‌ها و تسویه اوراق بهادار و کالا در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس. 
• خدمات حمل و نقل عمومی مسافری برون شهری و درون شهری
• فرش دستباف
• انواع خدمات پژوهشی و اموزشی
• خوراک دام و طیور
• رادار و تجهیزات کمک ناوبری و هوانوردی ویژه فرودگاه‌ها
• اقلام با مصارف صرفاً دفاعی نظامی و انتظامی و امنیتی

همچنین اصناف معاف از مالیات بر ارزش افزوده شامل اصنافی هستند که کالاهای زیر مربوط می‌شوند:

1. دارایی‌های غیر قابل انتقال مثل منفعت
2. ابریشم
3. تولیدات سنتی و صنعتی
4. بذرهای کشاورزی
5. اجناس مسافران
6. غذای ابزیان
7. انواع داروهای درمانی

نحوه محاسبه مالیات ارزش افزوده

در بالا به طور کامل شما را با مفهوم ارزش افزوده و مالیات بر ارزش افزوده آشنا کردیم. در این قسمت نحوه محاسبه 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده را به طور کامل توضیح خواهیم داد.

برای پرداخت مالیات ارزش افزوده ابتدا باید با نحوه محاسبه آن آشنا شوید. محاسبه مالیات ارزش افزوده به این صورت می‌باشد:

همینطور که از ابتدای کار وسیله‌ای توسط تولید کننده تولید می‌شود و دست به دست می‌چرخد تا به مصرف کننده برسد قدم به قدم حساب شده و در نهایت مصرف کننده، مالیات نهایی را می‌پردازد.

در این مرحله عرضه کننده ، مالیات پرداخت شده توسط خودش را کم می‌کند، باقی مانده آن را به دولت می‌پردازد.

اگر بخواهیم این موضوع را به ساده‌ترین شکل ممکن برای شما توضیح دهیم باید با یک مثال مسئله را باز کنیم.

قبل از توضیح، این نکته را به یاد داشته باشید که مالیات تعیین شده از سمت دولت فعلا، 9 درصد می‌باشد.

حال تصور کنید تولید کننده‌ای لباسی را تولید کرده است، آن را به ارزش 2000 تومان با احتساب 9 درصد مالیات به عرضه کننده‌ای بفروشد . (یعنی 2000 تومان ارزش لباس است، 9 درصد 2000 تومان می‌شود 180 تومان که جمعا می‌شود 2180 تومان)

اینجا عرضه کننده باید مبلغ 2180 تومان به تولید کننده بپردازد.

180تومان، همان مالیات ارزش افزوده یعنی 9 درصدی است که بر کالا از سوی دولت تعیین شده است.

حال اگر این عرضه کننده، لباس خریداری شده را با قیمت 2400 تومان به مصرف کننده نهایی بفروشد، مصرف کننده نهایی باید (2616=216+2400 ) بپردازد. 216 تومان همان 9 درصد مالیات برارزش افزوده‌ای است که به 2400 تومان تعلق می‌گیرد.

علاوه بر پرداخت 1200 تومان، باید مبلغ 108 تومان دیگر نیز به عنوان مالیات ارزش افزوده بپردازد. این 108 تومان اضافه شده ، همان 9 درصد مالیات ارزش افزوده‌ای است که به کالای 1200 تومانی تعلق گرفته است . همانطور که ملاحظه می شود ، پرداخت کننده اصلی مالیات بر ارزش افزوده ، مصرف کننده نهایی است .

در انتها عرضه کننده‌ای که لباس را بفروشد تنظیم کننده اظهارنامه مالیاتی می‌باشد و باید به دولت مالیات بپردازد.

حال مثال زده شده را مورد بررسی قرار می‌دهیم: فروشنده لباس 180 تومان به تولید کننده پرداخت کرده است و 216 تومان از خریدار گرفته است.

( 36=216-180) مقدار 36 تومان بایداز طریق سامانه عملیات الکترونیکی tax.gov.ir به حساب دولت واریز نماید.

در ضمن سایت‌هایی وجود دارند که محاسبه انلاین مالیات بر ارزش افزوده را انجام می‌دهند.

نحوه پرداخت مالیات ارزش افزوده چگونه است؟

برای پرداخت مالیات ارزش افزوده باید از طریق سامانه مالیات ارزش افزوده اقدام نمایید.

جهت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی، سامانه یک پارچه مالیات ارزش افزوده، به نشانی www.evat.ir ایجاد شده است.

شما با مراجعه به سامانه ارزش افزوده و با استفاده از روش خود اظهاری، مالیات بر ارزش افزوده‌تان به صورت الکترونیکی مشخص و پرداخت کنید.

برای ورود به سامانه مالیات بر ارزش افزوده و ثبت اظهارنامه ارزش افزوده ابتدا باید کد اقتصادی جدید دریافت نمایید.

در صورتی که قبلا در این سامانه ثبت نام نکرده باشید ، ابتدا بایست با انجام مراحل ثبت نام ، نام کابری و رمز عبور خود را مشخص نماید .

در پایان هر فصل از سال، هر مودی باید به سامانه مالیات ارزش افزوده مراجعه کند و پس از محاسبه مالیات ارزش افزوده، اظهارنامه مالیاتی خود را ظرف مدت 15 روز ثبت نماید.

البته در بعضی موارد این مهلت قابل تمدید است.

نتیجه گیری

تعریف مالیات بر ارزش افزوده کدام است؟ مالیات بر ارزش افزوده یعنی چه؟ و یا مفهوم مالیات بر ارزش افزوده چیست؟ اینها سوالاتی بود که در این مقاله به آن‌ها پرداختیم.

در این متن به صورت کامل به تعریف مالیات ارزش افزوده، را بررسی کردیم و نحوه محاسبه آن را آموزش دادیم. اگر سوال یا نظری دارید با ما به اشتراک بگذارید.