چطور در جنگ از سلامت روانی خود و کودکان‌مان محافظت کنیم؟

در روزهایی که صدای آژیرها، اخبار اضطراب‌آور و فضای ناآرام، زندگی‌مان را احاطه کرده‌اند، حفظ آرامش روانی و مراقبت از کودکان‌مان یکی از مهم‌ترین وظایف ماست. جنگ نه فقط بر بدن‌ها که بر ذهن‌ها و احساسات نیز حمله می‌کند. در این شرایط، باید بتوانیم برای خود و عزیزان‌مان، به‌ویژه کودکان، فضای امن و پایداری بسازیم؛ فضایی که در آن، استرس و ترس، جای خود را به امید، آگاهی و آمادگی بدهد.

مراقبت از سلامت روان خودمان در شرایط جنگ

1. مدیریت مصرف اخبار

قرار نیست از دنیا بی‌خبر باشیم، اما قرار هم نیست هر ساعت با انبوهی از تصاویر ترسناک و گزارش‌های نگران‌کننده، روان‌مان را فرسوده کنیم. تعیین بازه مشخصی برای پیگیری اخبار از منابع معتبر، کمک می‌کند بین آگاهی و آرامش تعادل برقرار کنیم.

2. داشتن روتین روزانه

جنگ، همه چیز را از حالت عادی خارج می‌کند. اما حتی در میان بحران، ساختن یک برنامه ساده روزانه (مثل زمان مشخص برای غذا، خواب، مطالعه یا ورزش سبک) می‌تواند احساس کنترل و پایداری را در ما تقویت کند.

3. تمرین‌های آرام‌سازی ذهن

تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا یا حتی قدم زدن در فضای باز، راه‌های موثری برای کاهش تنش ذهنی هستند. فقط 10 دقیقه در روز زمان بگذارید تا تفاوتش را حس کنید.

4. صحبت کردن و اشتراک احساسات

احساساتی مثل ترس، خشم یا درماندگی طبیعی هستند. گفت‌وگو با یک دوست، یکی از اعضای خانواده یا حتی یک مشاور روانشناس می‌تواند از فشار روانی زیادی جلوگیری کند.

5. کمک به دیگران

حتی یک کمک کوچک — مثل تهیه بسته برای خانواده‌ای دیگر یا کمک به پناهجویان — می‌تواند احساس معنا و ارزش شخصی را افزایش دهد و از حس بی‌قدرتی بکاهد.

بیشتر بخوانید: سوزاندن سیم کارت همراه اول | مسدود كردن سيم كارت همراه اول

چطور از کودکان‌مان محافظت کنیم؟

1. صادق اما آرام صحبت کنیم

کودکان متوجه تغییر فضا می‌شوند، حتی اگر همه‌چیز را ندانند. پنهان‌کاری کامل، اضطراب آن‌ها را بیشتر می‌کند. بهتر است به زبان ساده، واقعیات را به‌اندازه سن‌شان برای‌شان توضیح دهیم و تاکید کنیم که کنارشان هستیم.

2. روتین کودک را حفظ کنیم

کودکان برای احساس امنیت به ساختار نیاز دارند. حفظ زمان‌بندی غذا، خواب، بازی و آموزش به آن‌ها کمک می‌کند در شرایط بحرانی هم تعادل روانی‌شان را از دست ندهند.

3. وسایل آرامش‌بخش و بازی در دسترس باشد

اسباب‌بازی محبوب، کتاب داستان، نقاشی یا حتی کاردستی، ابزارهایی هستند که هم ذهن کودک را مشغول می‌کنند، هم به او احساس امنیت می‌دهند. بازی کردن بهترین زبان کودکی برای تخلیه استرس است.

4. کنترل صحبت‌های بزرگ‌ترها

اگر کودک مدام گفت‌وگوهای پراسترس بزرگ‌ترها درباره جنگ، بمباران یا خطر را بشنود، دچار نگرانی بیش از حد خواهد شد. بهتر است مکالمات سنگین را دور از گوش آن‌ها انجام دهیم.

5. توجه ویژه به علائم روانی

تغییر رفتار ناگهانی، بی‌قراری، شب‌ادراری، کابوس یا چسبیدن بیش از حد به والدین، می‌تواند نشانه اضطراب کودک باشد. در این صورت، بهتر است با مشاور کودک یا روانشناس مشورت شود.

لیست وسایل اضطراری برای خانواده و کودک

داشتن یک کیت اضطراری که به‌سرعت در مواقع بحران قابل استفاده باشد، از نظر روانی هم حس آمادگی و کنترل ایجاد می‌کند. برخی از اقلام ضروری:

• آب آشامیدنی و غذای آماده حداقل برای ۳ روز
• مدارک شناسایی، کارت واکسیناسیون کودک، نسخه داروها
• چراغ قوه، باتری، پاوربانک
• لباس گرم، پتوی مسافرتی، کفش مناسب
• وسایل بهداشتی و پوشک کودک
• دفترچه، مداد رنگی، اسباب‌بازی کوچک، کتاب کودک
• کمک‌های اولیه (تب‌سنج، باند، ضدعفونی‌کننده، داروهای عمومی و اختصاصی)

بیشتر بخوانید: نحوه ردیابی گوشی گم شده یا سرقتی | پیدا کردن گوشی گم شده

نتیجه‌گیری

در شرایطی که دنیا ناآرام است، تنها چیزی که می‌تواند ما را سر پا نگه دارد، ساختن یک دنیای کوچک امن در دل بحران است؛ جایی که با آگاهی، مراقبت روانی، حمایت متقابل و آمادگی، بتوانیم از جسم و جان خود و خانواده‌مان محافظت کنیم. هیچ راهی برای حذف کامل ترس وجود ندارد، اما راه‌هایی برای مدیریت آن، بسیارند. آرام بمانیم، مراقب هم باشیم، و به آینده امید داشته باشیم.